บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัญหาเกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้คณิตศาสตร์เชิงรุกสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 2) เพื่อพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้คณิตศาสตร์เชิงรุกสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 3) เพื่อศึกษาผลการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้คณิตศาสตร์เชิงรุกสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 3.1) เพื่อเปรียบเทียบความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ก่อนเรียนและหลังเรียนของนักเรียนที่เรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้คณิตศาสตร์เชิงรุกสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 3.2) เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนคณิตศาสตร์ก่อนเรียนและหลังเรียนของนักเรียนที่เรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้คณิตศาสตร์เชิงรุกสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 3.3) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่เรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้คณิตศาสตร์เชิงรุกสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 กลุ่มตัวอย่าง คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4/4 โรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย เลย ปีการศึกษา 2567 จำนวน 24 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย 1) รูปแบบการจัดการเรียนรู้คณิตศาสตร์เชิงรุกสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 2) แผนการจัดการเรียนรู้ 3) แบบทดสอบวัดความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ 4) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนคณิตศาสตร์ 5) แบบสอบถามความพึงพอใจ สถิติที่ใช้ ได้แก่ การหาค่าประสิทธิภาพโดยใช้ การทดสอบค่าที ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
ผลการวิจัยพบว่า
- สภาพปัญหาเกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้คณิตศาสตร์เชิงรุกสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ประกอบด้วย
1.1 ปัญหาที่เกิดจากโครงสร้างหลักสูตร พบว่า จำนวนเวลาที่ใช้ในการเรียนมีอยู่จำกัด ขณะที่เนื้อหาของวิชามีมากและยาก
1.2 ปัญหาที่เกิดจากครูผู้สอน พบว่า ครูมีหน้าที่รับผิดชอบและมีส่วนร่วมในกิจกรรมมากเกินไปทำให้เวลาสอนไม่เพียงพอ ครูผู้สอนขาดการศึกษาความรู้เพิ่มเติมในด้านการพัฒนาเทคนิควิธีการสอน การเชื่อมโยงเนื้อหาสาระและกระบวนการสอนที่มุ่งเน้นให้นักเรียนเป็นสำคัญและสามารถสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง ครูผู้สอนขาดตัวอย่างการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามรูปแบบการจัดการเรียนรู้คณิตศาสตร์เชิงรุก ครูผู้สอนไม่เข้าใจกระบวนการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ครูผู้สอนไม่ได้นำเทคโนโลยีมาช่วยในการจัดการเรียนการสอน
1.3 ปัญหาที่เกิดจากนักเรียน พบว่า ปัญหาความแตกต่างระหว่างบุคคล ปัญหาความรู้พื้นฐานของนักเรียน นักเรียนไม่สนใจและกระตือรือร้นในการจัดการเรียนรู้ นักเรียนไม่ให้ความร่วมมือในการค้นคว้าหาความรู้และสร้างความรู้ด้วยตนเอง นักเรียนสนใจสื่อสังคมออนไลน์ เกมส์ สื่ออื่นๆ มากกว่าการจัดการเรียนการสอน
1.4 ปัญหาที่เกิดจากการจัดการเรียนการสอน พบว่า รูปแบบการเรียนการเรียนรู้เชิงรุกมีหลายรูปแบบ รูปแบบการสอนที่มีอยู่ไม่สอดคล้องกับการจัดการเรียนการสอนหลักสูตรโรงเรียนวิทยาศาสตร์
- รูปแบบการจัดการเรียนรู้คณิตศาสตร์เชิงรุกสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ประกอบด้วย 6 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นกระตุ้นความสนใจ (Engage) ขั้นวางแผนสำรวจเป้าหมาย (Explore) ขั้นลงมือปฏิบัติ (Experience) ขั้นแลกเปลี่ยนเรียนรู้ (Exchange) ขั้นสรุปและสะท้อนผล (Explain) ขั้นต่อยอดและประเมิน (Extend) มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ คือ 86.30/84.49 ซึ่งเป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนดไว้ คือ 80/80
- 3. นักเรียนที่เรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้คณิตศาสตร์เชิงรุกสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 มีความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติระดับ .05
- นักเรียนที่เรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้คณิตศาสตร์เชิงรุกสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนคณิตศาสตร์หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติระดับ .05
- นักเรียนมีความพึงพอใจต่อรูปแบบการจัดการเรียนรู้คณิตศาสตร์เชิงรุกสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 อยู่ในระดับมาก มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.31
.
