ชื่อเรื่อง รูปแบบการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนในศตวรรษที่ 21 โรงเรียนเทศบาล 5 ชุมชนหนองยางหนองม่วง เทศบาลเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ
ผู้วิจัย สรรค์ชัย คำอุดม
สถานศึกษา โรงเรียนเทศบาล 5 ชุมชนหนองยางหนองม่วง
ปีที่วิจัย 2567
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพคุณธรรมจริยธรรมและคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ของนักเรียนในศตวรรษที่ 21 โรงเรียนเทศบาล 5 ชุมชนหนองยางหนองม่วง 2) พัฒนาคุณธรรมจริยธรรมและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนในศตวรรษที่ 21 โรงเรียนเทศบาล 5 ชุมชนหนองยางหนองม่วง และ 3) ติดตามและประเมินผลการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนในศตวรรษที่ 21 โรงเรียนเทศบาล 5 ชุมชนหนองยาง หนองม่วง ตามนโยบายของนายกเทศมนตรีเมืองศรีสะเกษเรื่องการขับเคลื่อนและพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนในศตวรรษที่ 21 ได้แก่ 1. การมีระเบียบวินัย 2. การมีความรับผิดชอบ 3. การมีน้ำใจเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ 4. การรักความเป็นไทยและท้องถิ่น และ 5. การเข้าใจเทคโนโลยีและสื่อดิจิทัล โดยใช้กระบวนการ PAOR ตามแนวคิดของ Kemmis และ Mc Taggart ประกอบด้วย 4 ขั้นตอน 2 วงรอบ คือ ขั้นการวางแผน (Planning) ขั้นการลงมือปฏิบัติ (Action) ขั้นการสังเกตการณ์ (Observation) และขั้นการสะท้อนผล (Reflection) โดยใช้กลยุทธ์การพัฒนาครู การจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผู้เรียนและการนิเทศภายใน มีกลุ่มผู้ร่วมวิจัย จำนวน 12 คน ประกอบด้วย ผู้วิจัย ครูผู้สอนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 1-6 โรงเรียนเทศบาล 5 ชุมชนหนองยางหนองม่วง กลุ่มผู้ให้ข้อมูล จำนวน 42 คน ประกอบด้วย กลุ่มผู้ร่วมวิจัย 12 คน และตัวแทนนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 1-6 ระดับชั้นละ 5 คน รวมเป็นจำนวน 30 คน ได้มาโดยวิธีการสุ่มอย่างง่าย เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลคือแบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง จำนวน 2 ฉบับ แบบสังเกตการณ์การจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผู้เรียน และแบบประเมินคุณลักษณะของผู้เรียน การตรวจสอบข้อมูลใช้เทคนิคการตรวจสอบข้อมูลแบบสามเส้า (Triangulation) วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ โดยใช้ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ข้อมูลเชิงคุณภาพวิเคราะห์โดยวิธีพรรณนาวิเคราะห์ (Descriptive Analysis) แล้วนำเสนอโดยการบรรยาย
ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้
- สภาพปัจจุบันและปัญหา ก่อนดำเนินการพัฒนาพบว่า ครูผู้สอนยังขาดความรู้และขาดทักษะในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ควบคู่การพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนในศตวรรษที่ 21 ครูไม่ใช้สื่อในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนและสอนโดย ไม่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ครูส่วนใหญ่ไม่สอนแบบ Active Learning ทำให้นักเรียนเกิดความเบื่อหน่าย ไม่สนใจเรียน ส่วนด้านนักเรียนพบว่านักเรียนบางส่วนขาดคุณธรรมจริยธรรมและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ เช่น ไม่มีระเบียบวินัย ไม่มีน้ำใจ ขาดความรับผิดชอบ ขาดทักษะในการทำงาน ขาดความภูมิใจในความเป็นไทยและความเป็นท้องถิ่น และขาดกระบวนการคิดวิเคราะห์อย่างเป็นระบบ
- การดำเนินการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนในศตวรรษที่ 21 ผู้วิจัยดำเนินการพัฒนาโดยใช้กลยุทธ์การพัฒนาครูเพื่อให้ความรู้และให้ครูมีทักษะในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ควบคู่กับการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนในศตวรรษที่ 21 การจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผู้เรียน และการนิเทศภายในอย่างต่อเนื่องตลอดปีการศึกษา 2567 ตามกระบวนการวิจัยปฏิบัติการ (Action Research) จำนวน 2 วงรอบ เพื่อให้คำแนะนำช่วยเหลือและประเมินผลการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนในศตวรรษที่ 21
- ผลการพัฒนา ปรากฏผลดังต่อไปนี้
3.1 ครูมีความรู้ความเข้าใจในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ให้แก่นักเรียน ครูได้รับการถ่ายทอดประสบการณ์ใหม่ ๆ และเกิดทักษะในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่พัฒนาคุณธรรมจริยธรรมและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนในศตวรรษที่ 21 อยู่ในระดับมาก
3.2 นักเรียนมีคุณธรรมจริยธรรมและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ในศตวรรษที่ 21 โดยรวมอยู่ในระดับดีมาก
- ผลที่เกิดจากการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนในศตวรรษที่ 21 โรงเรียนเทศบาล 5 ชุมชนหนองยางหนองม่วง ในช่วงปีการศึกษา 2567 ทำให้ครูมีการปรับปรุงและพัฒนาตนเองในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ส่งผลดีทำให้นักเรียนมีพัฒนาการด้านคุณธรรมจริยธรรมและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ในศตวรรษที่ 21